Từ xưa đến nay lim được đánh giá là một loại gỗ quý được dùng để sản xuất đồ nội thất cao và các bộ phận cấu trúc trong các công trình xây dựng. Gỗ lim không chỉ đẹp mà còn rất cứng, bề, chắc không bị cong vênh hay biến dạng do thời tiết nên rất được ưa chuộng. Vậy gỗ lim là gì? Tại sao gỗ lim lại được ưa chuộng đến vậy? Ngay bây giờ hãy cùng chúng tôi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé.
Hiểu theo nghĩa rộng gỗ lim là tên gọi bao quát để chỉ một nhóm các sản phẩm gỗ lấy từ một số loại cây lim như lim xẹt, lim xanh và các giống lim nhập khẩu như lim Lào, lim Nam Phi, lim Ghana….Mỗi loại lim sẽ có những đặc tính và ưu nhược điểm riêng biệt.
Lim được đánh giá là một trong những loại gỗ quý rất được ưa chuộng ở nước ta
Hiểu theo nghĩa hẹp thì người Việt Nam gọi gỗ lim nhằm chỉ loài Erythrophleum Fordii (lim xanh) thuộc họ Fabaceae chi Erythrophleum – một trong bốn loại gỗ quý trong nhóm tứ thiết đinh –lim – sến – táu. Lim là một loại gỗ đẹp được ứng dụng làm đồ nội thất phổ biến nhất nhằm mang đến vẻ đẹp sang trọng và quý phái cho không gian.
2. Đặc điểm sinh học của gỗ lim là gì?
Về đặc điểm sinh học lim là một loại gỗ rất cứng, nặng, chắc và khả năng chống mối mọt tấn công rất tốt. Màu sắc của lim là trầm sang trọng từ màu hơi nâu đến nâu thẫm, mặt gỗ bóng mịn và có khả năng chịu lực nén rất tốt. Đường vẫn gỗ dạng xoắn độc đáo và đẹp mắt nếu ngâm gỗ lim lâu ngày dưới bùn thì mặt gỗ sẽ chuyển sang màu đen.
Gỗ lim có mùi rất hắc sẽ gây dị ứng cho mũi nhất là các loại lim Lào hoặc lim được trồng ở Tây Nguyên nước ta. Đặc biệt trong quá trình sản xuất nội thất bằng gỗ lim nếu hít phải bụi cửa sẽ khiến bạn bị hắt hơi liên tục, rát mũi gây cảm giác rất khó chịu. Khối lượng của lim rất nặng được xem là nặng nhất trong các loại gỗ nên chúng có khả năng chịu va đập và có độ bền rất cao.
Gỗ lim rất cứng và có độ bền cao
3. Phân loại gỗ lim phổ biến trên thị trường hiện nay
Lim được đánh giá là một loại gỗ quý là một trong tứ thiết gồm đinh, lim, sến, táu và được xếp vào nhóm gỗ 2 trong bảng phân chia nhóm gỗ tại Việt Nam cùng với căm xe, nghiến, kền kền….Tại nước ta gỗ lim được phân chia thành các loại cơ bản sau:
3.1 Gỗ lim xanh
Về đặc điểm gỗ lim xanh có dác màu xám nhạt, gỗ khi còn non sẽ mang màu vàng nâu đến khi già chuyển sang màu vàng đen. Lõi cây khi mới chặt mang màu xanh vàng rồi sau đó sẽ chuyển sang màu nâu sẫm. Mặt gỗ hơi bóng, dăm thô, đường vân xoắn chéo độc đáo và ấn tượng.
Đặc tính vật lý của gỗ lim xanh:
+ Tỷ trọng gỗ 0.947 (15% nước)
+ Lực kéo ngang thớ 29kg/cm2
+ Lực nén: 608kg/cm2
+ Tỷ lệ oằn: 1.546kg/cm2
+ Hệ co rút: 0.47 – 0.61.
Gỗ lim xanh rất bền, mặt gỗ bóng đẹp và không bị mối mọt hoai mục trong điều kiện tự nhiên.
3.2 Gỗ lim xẹt
Gỗ lim xẹt mang màu vàng nâu chất gỗ rắn, bền và chéo thớ 5 vòng rất khó nhận nếu gỗ nhuộm sẽ có màu nâu sang trọng. Tia nhỏ không đều, mạch to và có mật độ trung bình các mông xung quanh mạch rất rõ. Chất lượng gỗ lim xẹt rất bền, mặt gỗ bóng và khả năng chống mối mọt, ẩm mốc rất tốt.
Đặc tính vật lý của gỗ lim xẹt:
+ Tỷ trọng gỗ 0.716
+ Lực kéo ngang thớ: 20.2kg/cm2
+ Lực nén dọc thớ 585kg/cm2
+ Tỷ lệ oằn 1.155kg/cm2
Gỗ lim có rất nhiều loại nên việc phân biệt bằng mắt thường là điều không dễ dàng
3.3 Gỗ lim Lào
Gỗ lim Lào được các chuyên gia đánh giá là loại lim chất lượng nhất trong các dòng gỗ lim phổ biến nhất hiện nay. Loại lim này có màu sắc đậm quý phái, gỗ chắc nhất, nặng nhất và cũng bền nhất. Do đa phần cây lim Lào được trồng ở rừng tự nhiên cây có tuổi thọ cao cùng điều kiện phát triển thuận lợi nên chất gỗ mang chất lượng nổi bật hơn.
3.4 Gỗ lim Nam Phi
Lim Nam Phi cũng được đánh giá là có chất lượng tốt nhưng không thể so sánh được với lim Lào do chất lượng của lim Lào vượt trội hơn hẳn. Về khối lượng lim Lào thường nặng hơn lim Nam Phi từ 1.2 – 1.5 lần và khả năng chịu lực tốt hơn.
Do gỗ lim Nam Phi không chỉ được trồng ở Nam Phi mà còn ở một số quốc gia Châu Phi khác. Chúng đa phần trồng để lấy gỗ nên thời gian trồng ngắn cùng điều kiện tự nhiên không thuận lợi nên chất lượng của gỗ kém hơn so với các gỗ lim khác.
4. Ưu và nhược điểm của gỗ lim
Lim được đánh giá là dòng gỗ quý ở nước ta do chúng mang rất nhiều những ưu điểm nổi bật mà không phải loại gỗ nào cũng có được.
Lim là loại gỗ quý mang trong mình rất nhiều ưu điểm ưu việt
4.1 Ưu điểm của gỗ lim
Gỗ lim rất cứng lại chắc và nặng khả năng chống mối mọt tốt
Màu sắc đẹp cùng hệ thống đường vân bắt mắt
Do có tuổi thọ lâu năm nên gỗ lim rất cứng không dễ bị cong vênh co ngót khi thời tiết thay đổi rất thích hợp để làm xà, cột, kèo, nhà….Đặc biệt gỗ lim còn chống chọi được với mọi yếu tố tác động của môi trường như mưa, nắng, mối, mọt…
Chất liệu gỗ gần với môi trường không bị đổ mồ hôi phù hợp với ngôi nhà được thiết kế theo phong cách truyền thống.
Bề mặt gỗ bóng, mịn cùng thớ vân xoắn tự nhiên độc đáo…..
Nội thất làm bằng gỗ lim mang đến vẻ đẹp sang trọng, quý phái đảm bảo nét đẹp thẩm mỹ cho cả không gian….
4.2 Nhược điểm của gỗ lim
Dù là một trong những dòng gỗ quý mang rất nhiều những ưu điểm nổi bật thế nhưng gỗ lim vẫn còn tồn tại một số những nhược điểm sau:
Gỗ lim có nhiều chủng loại với người không chuyên rất khó để phân biệt
Giá thành của gỗ cao
Gỗ lim có độ bền tốt, chắc nhưng lại không chịu được ẩm nên làm độ thất cần phải sơn chống ẩm
Gỗ lim có giá thành cao hơn so với một số loại gỗ thông thường khác
Trọng lượng gỗ lớn gây khó khăn cho việc thi công lắp đặt….
5. Ứng dụng của gỗ lim
Gỗ lim rất quý lại mang nhiều ưu điểm nổi bật nên thời xưa các vua chúa quan lại rất ưa chuộng gỗ lim thường dùng để xây dựng cung điện, phủ, huyện, đình chùa, đóng thuyền, vỏ cây làm thuốc nhuộm…. Ngày nay gỗ lim được dùng nhiều trong
thiết kế nội thất chung cư sang trọng và
thiết kế nội thất biệt thự cao cấp với các đồ nội thất chính yếu như cửa gỗ, sàn nhà, bàn ghế, nhà sàn, tủ,cầu thang…..do đặc tính gỗ không bị cong vênh, nứt nẻ hay biến dạng do thời tiết thay đổi.
Ngoài ra gỗ lim còn được dùng làm cột, xà, kèo, xây dựng công trình thủy lợi, cầu cống, tà vẹt, đồ trang trí trong gia đình….
Gỗ lim được ứng dụng làm cửa cho ngôi nhà thêm sang trọng và cao cấp hơn
Sàn nhà làm bằng gỗ lim Lào
Bàn ghế được làm bằng gỗ lim
Gỗ lim được dùng để làm tủ
Gỗ lim dùng làm cầu thang
6. Cách phân biệt các loại gỗ lim
Ở nước ta hiện nay có hai loại gỗ lim phổ biến nhất là lim Lào và lim Nam Phi. Để phân biệt được hai loại gỗ này bạn cần dựa vào các thành phần liên quan đặc trưng nhất của gỗ là màu sắc và đường vân. Đặc biệt nếu bạn không phải là người trong nghề không am hiểu về gỗ lim thì rất khó có thể phân biệt được.
Xét về hình thức thì hai loại gỗ này khá giống nhau về màu sắc, mùi hương cũng như cấu trúc vân gỗ. khi chưa phun màu thì gỗ lim Lào có sắc đỏ hơn và màu cũng đậm hơn. Sau khi phun màu gỗ lim Lào sẽ mang màu sắc sáng bóng hơn so với lim Nam Phi.
Đánh giá về khối lượng, thể tích của hai loại gỗ thì lim Lào sẽ nặng hơn lim Nam Phi khoảng 1.2 – 1.5 lần.
Về tính chất cơ lý của gỗ thì lim Lào mang độ ổn định cao hơn trong các điều kiện thời tiết thay đổi thất thường.
Gỗ lim Lào và lim Nam Phi
Các sản phẩm nội thất làm bằng gỗ lim Lào cũng có tuổi thọ cao hơn so với lim Nam Phi. Tuy nhiên lim Nam Phi lại có ưu thế là khối lượng nhẹ hơn nên dễ vận chuyển, khai thác và chế biến.
7. Điều cần biết khi tìm hiểu về gỗ lim
Quan niệm của người Việt thường kỵ làm giường bằng gỗ lim bởi:
Định kiến về gỗ lim có độc: Người ta cho rằng gỗ lim có độc bởi trong quá tiếp xúc và chế biến gỗ người thợ thường bị dị ứng, hắt hơi hoặc nổi mẩn ngứa. Do vậy họ không thích làm giường bằng gỗ lim sợ độc tố làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tuy nhiên quan niệm này có lẽ không đúng bởi gỗ lim rất cứng nên trong quá trình cưa gỗ mạt gỗ rất nhỏ nhưng lại sắc bay lơ lửng trong không khí rồi người thợ hít phải, mạt cưa bay vào người gây ra hiện tượng dị ứng, mẩn ngứa. Còn khi gỗ lim đã được chế biến ra thành sản phẩm thì sử dụng an toàn.
Quan niệm về tâm linh: đa phần các loại gỗ đinh, lim, sến, táu….thường được dùng làm đình chùa hoặc các công trình tôn giáo. Khi có biến động xảy ra các công trình bị phá hủy nhưng sản phẩm làm bằng gỗ có thể tận dụng được và trôi nổi trên dân gian. Nếu chẳng may bạn mua phải hoặc dùng lại đồ gồ đó sẽ không tốt.
